FODMAP ( z ang. fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols ) to fermentujące oligo-, di - i monosacharydy oraz poliole, które znajdują się w wielu produktach spożywczych. W związku z tym, że związki te przechodzą do jelita w niezmienionej postaci, przyczyniają się do nagrodzenia płynów w jego świetle i w efekcie do przyspieszenia motoryki jelit. Po przejściu do jelita grubego ulegają fermentacji bakteryjnej, produkując duże ilości dwutlenku węgla i wodoru. Odpowiada to za powstanie dyskomfortu w obrębie jamy brzusznej.

Dieta low FODMAP - na czym polega?

Dieta low FODMAP to nic innego jak jadłospis, który bazuje wyłącznie na produktach wyróżniających się niską zawartością fermentujących związków. Pozwala to zwalczyć nieprzyjemne dolegliwości i pomaga przywrócić komfort.

Jeśli chodzi o low FODMAP, dieta ma charakter eliminacyjny. W pierwszej fazie polega na wykluczeniu z jadłospisu wszystkich produktów o wysokiej zawartości fermentujących oligo-, di - i monosacharydów, a także polioli. Zalicza się do nich:

• warzywa, m.in. szparagi, kalafior, zielony groszek, grzyby, cebulę, buraki,
• owoce, np. wiśnie, mango, brzoskwinie, nektarynki, jabłka, suszone owoce,
• pieczywo i produkty zbożowe, m.in. produkty na bazie pszenicy, jęczmienia i żyta,
• mleko i produkty mleczne, w tym: twaróg, mleko krowie, mleko sojowe, budyń, lody,
• orzechy i nasiona, np. pistacje, orzechy nerkowca,
• miód,

wyroby cukiernicze dodatkiem substancji słodzących.Kluczowa jest pierwsza faza - na 6-8 tygodni wyklucza się z jadłospisu wszystkie produkty o wysokiej zawartości FODMAP. Dlatego na tym etapie najlepiej sięgnąć po wsparcie w przygotowywaniu odpowiednich posiłków. Z pomocą przychodzi m.in. Proszę Zdrowie - catering dietetyczny, gdzie jadłospis układany jest przez wykwalifikowanych dietetyków.

Dieta low FODMAP - efekty

Zastanawiasz się, jak skuteczna jest dieta low FODMAP? Efekty są zaskakujące - pomagają uporać się z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Badania naukowe wykazały, że ograniczenie spożycia produktów z dużą ilością łatwo fermentujących, słabo wchłanianych węglowodanów o wysokim ciśnieniu osmotycznym pomaga zmniejszyć objawy typowe dla zespołu jelita drażliwego (IBS).

Warto przy tym podkreślić, że w lutym 2021 roku - na łamach European Journal Of Nutrition - ukazała się metaanaliza potwierdzająca skuteczność diety low FODMAP. Postępowanie zgodnie z zasadami pomaga zredukować uciążliwość objawów ze strony układu pokarmowego i przyczynia się do poprawy jakości życia pacjentów - w porównaniu z dietą tradycyjną czy zawierającą duże ilości FODMAP.

Dieta low FODMAP - nie na całe życie?

Powszechnie uważa się, że stosowanie diety low FODMAP ma ograniczony zasięg czasowy. Jak podkreślają jej twórcy, nie jest to sposób odżywiania na całe życie. Wykluczenie produktów zawierających duże ilości FODMAP powinno trwać nie dłużej niż 8 tygodni. Po tym czasie zaleca się stopniowe wprowadzanie produktów z nieco większą ilością łatwo fermentujących węglowodanów - jednak z uwzględnieniem indywidualnej tolerancji na dane pożywienie. Ostatni etap to spożywanie wszystkich pokarmów - z wykluczeniem wyłącznie tych, które nasilają objawy IBS. Szacuje się, że nawet 76% pacjentów zmagających się z uciążliwymi dolegliwościami odczuło wyraźną poprawę komfortu życia po zastosowaniu diety na bazie produktów low FODMAP w porównaniu z grupą 56% osób stosujących zalecenia National Institute for Health and Care Excellence (np. regularne spożywanie posiłków, ograniczenie spożycia tłuszczu, zmniejszenie porcji posiłków, wyeliminowanie słodzików na bazie sorbitolu, zredukowanie spożycia błonnika i kofeiny, ograniczenie spożycia roślin strączkowych).